Wat doet een pianostemmer?
Het Concertgebouw. Volgens velen dé plek waar muziek het allermooiste klinkt. Ook de plek waar wereldberoemde musici optreden als ze in Nederland zijn. Nou nemen alle muzikanten die hier komen spelen via de artiesteningang hun eigen instrumenten mee. Eén uitzondering: de pianisten. Vandaar dat het Concertgebouw speciaal voor de pianisten negen van de allerbeste piano's in bezit heeft. Allemaal concertvleugels. Dit is de schatkamer waar die kostbare instrumenten stand-by staan. De temperatuur en luchtvochtigheid worden hier precies in de gaten gehouden. Dat is ook belangrijk, want als dat te veel verandert, dan raken de vleugels ontstemd. Dan worden ze vals. Het zijn net kasplantjes. Voor ieder concert wordt een vleugel geselecteerd. Die wordt vervolgens uitermate voorzichtig door een wirwar van gangen en liften naar de concertzaal vervoerd. En eenmaal in de zaal wordt elke vleugel voor elk concert iedere keer weer helemaal klaargemaakt door een pianostemmer. Ehud, jij bent dus verantwoordelijk hoe die piano klinkt vanavond?
Ja, dat klopt. Even heel kort he, wat is piano stemmen eigenlijk? De piano is in wezen een grote klankkast en met behulp van deze glimmende gietijzer plaat, waarover worden de snaren gespannen, kunnen wij diverse toonhoogten bereiken. Voor de hogere tonen hebben wij kortere snaren en voor de lage bastonen hebben wij een lange besnaring. En zelf bij het stemmen, zoals je ziet hebben we hier de stempennen, dan kan ik aan meedraaien met de klok mee om de spanning omhoog te brengen en op deze manier kan ik alle 243 snaren op toon stemmen. Dus je hebt ook 243 kansen om deze piano vals te laten klinken. Ja. Bepalen nou alleen de snaren en de toonhoogte hoe de piano klinkt? Of is er meer? Er is veel meer. Ik laat je zien. Zoals je weet zijn er 88 toetsen en elke toets correspondeert met een heel ingenieus mechaniek met heel veel onderdelen en afstelmogelijkheden die de mogelijkheid geven om zacht en hard te spelen. Piano van de Italiaanse zacht en forte, hard, en eigenlijk heet zo'n instrumenten forte piano. In totaal zijn er hier meer dan 2000 onderdelen verdeeld over deze 88 toetsen en ik moet zorgen dat het allemaal even goed reageert. Door de constructie en de materialen en akoestiek van de zaal en de aanslag van de pianist of hij of zij hard of zacht spelen. Al deze factoren bij elkaar zijn verantwoordelijk voor het gehele klankbeeld van het instrument. Oh zo mooi heb ik het nog nooit gehoord. Deze is klaar voor vanavond. Denk ik ook.