Hoe zorg je voor minder afval uit het ziekenhuis?

Dit bedrijf in De Meern is kind aan huis bij veel ziekenhuizen. Waarom? Zij leveren al die materialen die nodig zijn op de OK. Er gaat hier iedere dag heel wat uit. Maar sinds een paar jaar komt er ook heel wat terug. Zij hebben speciale toestemming gekregen om het ziekenhuisafval uit de verbrandingsoven te houden. En te onderzoeken hoe een groot deel opnieuw gebruikt zou kunnen worden. Zeg Bart, Wat is er uit die vuilniszakken nou nog eens te gebruiken? Nou, eigenlijk heel veel. We zien twee stromen die we vaak hergebruiken. We hebben de metalen stroom. Waar de instrumenten van zijn gemaakt. En dit is best wel kostbaar roestvrijstaal. Als je dat omsmelt op 1500 graden, kun je er bijvoorbeeld nieuwe platen van maken. Daar kunnen we weer bakjes van maken. Dat is best wel van goede kwaliteit. Het mooie daarvan is dat dit steeds schaarser wordt als grondstof. Maar als we het uit het ziekenhuis halen, is er heel veel van. Oké. Maar er zijn ook plastic stromen. Van plastic stromen moeten we eerst bepalen wat dat plastic is. Dan smelten we dat om. En van die plastic afvalstromen, krijgen we dit soort mooie blokken. Je ziet hoe mooi dit is. En hiervan kun je weer kleine korreltjes maken. Dan smelten we het om. Daar maken we bijvoorbeeld dit soort labels van. Maar dit is gemaakt van dit? Van dat, 100%. Oké. Dat wordt hierop gebruikt, om stickers te plakken wat voor soort instrumentenset het is. Zo kunnen we al het vuilnis gebruiken om nieuwe dingen te maken. Daar kunnen we bijna alles van maken wat we willen. Kijk, dit is een goed voorbeeld van hoe schorten en inpakpapier opnieuw gebruikt kunnen worden. Dit wordt verhit en gesmolten. Dat worden dit soort blokken. Kijk, je kunt aan de kleur nog zien wat het geweest is. Alle bacteriën zijn dan dood. En deze blokken worden weer vermalen tot deze korrels. En die korrels kunnen omgesmolten worden tot vloeibaar plastic. Dat vloeibaar plastic kan nieuwe vormen krijgen door het in een mal te gieten. Zo krijg je bijvoorbeeld een dienblad, handvatten, bakjes, bekers. Nou is dit een proeffabriekje. Maar die korrels worden al op grote schaal gebruikt. Moet je kijken. Bakken vol met scharen en tangen, allemaal maar een keer gebruikt. En gemaakt van hoogwaardig chirurgisch staal. Zonde. Wordt allemaal schoongemaakt en omgesmolten om opnieuw te gebruiken. Roestvrijstalen plaat gemaakt van chirurgische scharen. Met een watersnijder worden hier nieuwe onderdelen uit gesneden. Gaaswerk van roestvrij staal. Die worden gemaakt van eenmalig gebruikte tangen. Daar worden dit soort mandjes mee gemaakt en die worden gebruikt voor het steriliseren van chirurgische instrumenten. Veel afval is dus wel degelijk te hergebruiken. Maar wat te doen met het afval dat ingewikkelder in elkaar zit? Hier staan bijvoorbeeld pallets vol met chirurgische apparaten. Hele machines eigenlijk. Best ingewikkeld. Die zitten vol met kostbare metalen, kosten honderden euro's. En ze worden maar een keer gebruikt. Dat moet toch anders kunnen? Tim, wat is dit? Nou, je zult het niet geloven. Dit is een nietmachine. Die wordt gebruikt bij operaties. Dit apparaat wordt na één operatie weggegooid. Dat is natuurlijk doodzonde. Ja. Vooral omdat als je ernaar kijkt, deze is opengewerkt, dan zie je dat er veel verschillende onderdelen inzitten. De onderdelen zijn soms van RVS. Zoals bijvoorbeeld dit soort tandwielen. M-hm. Die kunnen wel 100 keer gebruikt worden. Maar ze gaan nu na één keer de verbrandingsoven in. Of wat denk je van een motor met een hele tandwielkast erin. Ja. Deze kun je voor allerlei andere toepassingen nogmaals gebruiken. Maar alles gaat weg. Dat proberen we te voorkomen door middel van onderzoek. Het kan allemaal hergebruikt worden? Dat zou je zeggen. Toch is dat enorm lastig. De fabrikanten van dit soort apparaten hebben 't zo ontwikkeld dat het heel snel en netjes in elkaar kan. Maar uit elkaar halen is erg lastig. Dat willen ze niet, ze zien het als een weggooi-instrument. Dus wij hebben deze instrumenten volledig uit elkaar gehaald. We hebben onderzocht met verschillende methodes, hoe die onderdelen met elkaar in verbinding staan. Op basis daarvan hebben we een 'sloopboek' gemaakt. Zo zou je het kunnen noemen. O, ja. Eigenlijk een gebruiksaanwijzing die op omgekeerde volgorde laat zien hoe dit instrument uit elkaar kan worden gehaald. Op een manier dat je de onderdeeltjes goed kunt gebruiken. Dat moet makkelijker kunnen? Zeker. Daar hebben we ook voorbeelden van. Dit is een instrument dat voor dezelfde type chirurgische operaties wordt gebruikt. Je ziet dat je de tip kunt sturen. Ja. Maar dit is een weggooi-instrument. Die gebruik je één keer. Dan gooi 'm weg. De reden is, dat er allemaal kabeltjes inzitten en ingewikkelde overbrengingen die je niet goed schoon kunt maken. Het moet na een procedure weggegooid worden. Ja, zonde. Ja. Enorm zonde, maar als je ’t anders bekijkt en je gaat met dat idee een instrument ontwikkelen om het te hergebruiken, dan krijg je eenzelfde soort instrument, de tip kan draaien. Het kan alles wat dat instrument kan. Maar dit instrument kun je honderden keren gebruiken. En als er een onderdeeltje stuk gaat, vervang je dat onderdeeltje. Bijvoorbeeld de tip raakt bot. Dan zet je er 'n andere tip in. O, ja. Dat kun je binnen een paar seconden doen. Het zou zo moeten zijn dat elke ontwerper en ontwikkelaar van dit soort instrumenten van tevoren rekening houdt met hergebruik. Elk onderdeel zou afzonderlijk van de rest vervangen moeten kunnen worden. Dan ben je goed op weg naar een meer duurzame wereld. We weten dat veel grondstoffen steeds schaarser worden. Het wordt moeilijker om ze te vinden. En op een gegeven moment zijn ze ook gewoon op. Hoe slim is het dan om die grondstoffen niet uit de aarde te halen, maar uit onze eigen afvalberg.