Wat gebeurt er als je ouder wordt?
Ja, ja, 27 jaar oud. Oeh! Hee, lekker hoor, ouder worden. Lekker auto rijden, geen huiswerk. En geen ouders die je vertellen wat je wel en niet mag doen. Hm. Tegenwoordig worden we ook steeds ouder. 500 jaar geleden werd de mens gemiddeld 35 jaar en nu rond de 80. Dat komt door betere hygiëne, betere dokters en gezonder eten. O ja, één ding: Ouder worden betekent niet alleen dat we op onze verjaardag een getal bij schrijven maar ook ons lichaam wordt elke dag een stukje ouder. Dat is fijn als je jong bent want dan word je telkens groter, sterker en slimmer. Maar wat gebeurt er als je een stuk ouder begint te worden? Je krijgt grijze haren en rimpels en er gebeurt nog veel meer.
Zo Woe! Even een potje voetballen. O, mijn rug. Ah. Mocht je je afvragen: Wat heeft hij nou aan? Nou dit pak geeft me het gevoel wat er met je lichaam gebeurt als je ouder wordt, zoals minder goed kunnen bewegen minder goed zien. Golazo! En Goede actie! Wat zei je? Goede actie! Minder goed horen. Wat zeg je nou? Actie! O, dat hoorde ik wel. Oe, o Wat ook verandert als je ouder wordt is dat je spierkracht verliest, je krijgt allerlei kwaaltjes zoals trillende handen. En wat ook slechter wordt is je Wat was mijn tekst ook alweer? Je geheugen! O ja, je geheugen wordt ook slechter. Al met al werkt je lichaam niet meer zoals je gewend was. Maar waarom eigenlijk niet? Dat weet Peter. Hij is verouderingsbioloog. En ook onder de indruk van deze fantastische radslag. Soepel! Dat doe ik je niet na. Ja, he? Maar grote kans dat ik over 50 jaar niet zo soepel meer doe. Waarom? Heeft te maken met wat onder de microscoop ligt. Kijk maar. Nou, graag. Ik zie een sliert. Eh en een soort smiley? Zonder ogen? Die slierten zijn cellen, bouwstenen waaruit alles in ons lijf bestaat. Alles, dus mijn hersenen, mijn hart, mijn darmen. Alle onze organen bestaan uit cellen eigenlijk. Het zijn er zoveel, wel miljarden. Meer dan alle zandkorrels van de stranden in Nederland. Wauw, en dat allemaal in mijn lichaam. Ja, en dat is omdat cellen iets gaafs kunnen. Ze kunnen delen en daarom groei je! Voor je geboorte begin je in de buik als één cel. Deze deelt zichzelf op in twee cellen. Twee cellen worden vier. Zo krijg je een steeds grotere hoop cellen die samen je lichaam vormen. Een lichaam dat groeit omdat er steeds meer cellen bij komen. Ik neem aan dat cellen niet blijven delen. Wij blijven niet groeien. Op een moment zijn we toch 'af'? Ja, veel organen zijn af als we volwassen zijn. Denk aan je lever, nieren, hersenen. Er zijn ook organen waarin ze blijven delen. Denk aan je darmen of huid. Dat zit zo: Stel, dit is je knie en dit zijn alle celletjes die daarin zitten. Je gaat een keer fietsen, je maakt een stuurfout en bam! Je haalt je knie open en de huidcellen gaan kapot. Maar dan gaan andere huidcellen weer delen. Weet je nog? En daarmee vullen ze de plek van schade met nieuwe cellen. Zo wordt het lichaam dus gerepareerd. Eigenlijk soort van vernieuwd.
Ik ben helemaal fan van mijn cellen, lekker bezig jongens. We worden ook ouder, en daar hebben die cellen ook wat mee te maken, toch? Ja, dat klopt. Ons lichaam zit vol cellen die zichzelf kunnen delen om ons lichaam te doen groeien, te repareren en te vernieuwen. En toch worden we ouder. Waarom wordt ons lichaam ouder? Dat is eigenlijk heel simpel: schade. Hoe langer we ons lichaam gebruiken, hoe meer de cellen schade oplopen. Denk aan een oude fiets. Die heb je veel gebruikt. Roest op de ketting, de spaken kapot. Ziet er minder mooi uit dan een nieuwe natuurlijk. Dat gebeurt ook met de cellen in ons lichaam. Aha. Een 80-jarige heeft zijn lichaam en cellen meer gebruikt dan bijvoorbeeld een 12-jarige. Iemand van 80 heeft meer in de zon gezeten meer slechte dingen gegeten en gedronken, is actiever geweest. Dus de cellen in dat lichaam hebben meer schade gekregen. Ja, wat zie ik hier? Met dit soort krachtige lasers kunnen we heel goed kijken wat er in een cel gebeurt. Wat we hebben gedaan hier is de schade in een cel zichtbaar gemaakt. Dat rode is allemaal schade. En die werken ook minder goed? Die cellen werken nog wel aardig. Alleen scheiden ze de hele dag stofjes naar de omgeving uit. Vergelijk het met zand. Als dat in een motor komt, functioneert die minder goed. Als we jong zijn, hebben we weinig beschadigde cellen, dus relatief weinig zand in het systeem. Dan doen onze organen wat ze moeten doen. Hou ouder we worden, hoe meer van dat zand in ons terechtkomt en gaan organen minder goed functioneren. Dat is veroudering. Want met zand in de motor gaat van alles achteruit. Je zintuigen. Ik zei toch in mijn voeten! Je spierkracht. Ha. En ook in je lichaam gebeurt er van alles. Je hart pompt bloed minder goed rond, je longen nemen minder lucht op. Allemaal omdat onze cellen steeds minder goed werken.