Hoe wordt boter gemaakt?
Dit is het weiland van Elly en Gert. Zij hebben honderd koeien. Het is nu winter en niet zo lekker weer, dus de koeien staan op stal en die worden twee keer op een dag gemolken. En die melk, die verkopen ze. Hallo allemaal. Maar een groot deel gebruiken ze ook zelf. Ze maken hun eigen zuivelproducten voor hun eigen boerderijwinkel. Denk aan kaas, room, karnemelk en boter. En dat doen niet zo heel veel boeren meer. Boter maken: hoe doe je dat? Kijk eens aan. Verse melk van de koe en 350 liter
van deze melk wordt straks hierin gepasteuriseerd zoals ze dat noemen. Het wordt dan verwarmd op 75 graden en hierdoor kun je het langer bewaren. Daarna worden de melkzuurbacteriën toegevoegd. Die worden speciaal gekweekt om boter mee te maken en dat maakt die vloeibare melk eigenlijk wat dikker. En één zo'n klein potje is genoeg voor 350 liter melk. Elly, wat doen die melkzuurbacteriën nou precies? Die melkzuurbacteriën, die hebben we nodig om de melk te laten verzuren. Die groeien zo bij zo'n 25 graden en dat laten we ze voor 36 uur doen. Ze gebruiken dan de suiker in de melk om zuur van te maken. Dus de zoete melk wordt zuur en dat is weer goed om de melk houdbaar te maken. En voor de smaak en de melk wordt er heel veel dikker van. Oh ja. Kijk, het is een soort pudding. Dat melkzuur, dat doet nog iets anders. In de melk zitten allemaal vetbolletjes die zien er even zo uit en aan de buitenkant zit een dun vliesje. Dat noem je het membraan en dat melkzuur. Dat zorgt ervoor dat dat membraan dunner en slapper wordt. En dan gaat het er een beetje zo uitzien. En tijdens dat roeren, karnen, dan kan dit makkelijker worden kapot gemaakt en komt dat vet vrij. En zo maak je dan boter. De aangezuurde melk wordt nu gekarnd met behoorlijk wat geweld wordt die melk geroerd en er wordt lucht in geslagen. Nou eens kijken. Het moet nu langzaam in beweging gehouden worden zodat de boter naar boven kan komen en bij elkaar kan drijven tot het één grote klont is. Maar dit is eigenlijk maar zo'n laagje. Maar het grootste gedeelte hieronder, dat is iets anders. Lekker glaasje karnemelk en het heet dus karnemelk omdat het gekarnde melk is. 300 liter he. Je ziet het is echt een serieuze klont boter geworden. En hoeveel boter komt er nou uit die 350 liter melk? Daar halen we ongeveer vijftien kilo boter uit. Dat is een van deze pakjes zestig. En ook nog eens een keer 300 liter karnemelk. Boter maken. Zo doe je dat dus.