Hoe ontstaan bergen?
Een groot deel van de stenen in Nederland komt uit de berggebieden van Europa, bijvoorbeeld vanuit de Alpen via de rivieren naar Nederland. Maar er zijn ook stenen in ons land gevonden die op de bodem van de oceaan hebben gelegen. En nu komt het. Het kan zijn dat een steen uit de bodem van de zee terecht komt, boven op een berg. Bertram, hoe kan dat nou? Een steen doorloopt eigenlijk een soort kringloop. En om dat uit te leggen moeten we uitleggen hoe bergen ontstaan. De aarde bestaat uit allemaal verschillende tektonische platen. Tektonische platen, aardplaten? Aardplaten, precies! Zo ligt Nederland bijvoorbeeld op de Euraziatische plaat. En dan heb je ook de Afrikaanse plaat of de Zuid-Amerikaanse plaat. En waar die platen langs elkaar bewegen, daar kun je aardbevingen krijgen. Bijvoorbeeld hier in Turkije of in Marokko. Maar die platen hebben ook iets te maken met hoe gebergtes vormen. En dat kan ik laten zien met deze tafel. Aha. Ik heb hier twee tektonische platen van zand gemaakt. Twee aardplaten dus naast elkaar. Ja. Twee aardplaten. En daar lig ik nu een klein beetje blauw zand tussen. En dat blauwe zand, dat is de oceaan die tussen die twee verschillende platen lag. En ik ga je zo laten zien hoe die oceaan als die platen gaan bewegen, naar de top van het gebergte beweegt. Dus wat er nu gebeurt is dat deze aardplaat gaat schuiven en doordat die gaat schuiven, stuwt hij dit eigenlijk helemaal omhoog. Ja, en zo komt dus eigenlijk die oceaanbodem bovenop die bergtop terecht. Ja. Maar dat gaat dus heel langzaam. Het gaat over miljoenen jaren.