Sterft de paling uit?
Er zijn steeds minder vissen in Nederland. Sommige soorten zijn zelfs bijna uitgestorven. Ik ga vanavond kijken of we daar wat aan kunnen doen. Hee Mick! Hee Manon! Wij gaan vanavond palingen tellen, toch? Zeker.
We kunnen hem langs de zijkant laten schuiven. Oke. Dat is diep, joh! Ja. Volgens mij kan hij niet verder, Mick. Hij ligt op de bodem. Dan zetten we een timer op vijf minuten en wachten we vijf minuutjes. Oke. En dat moet precies vijf minuten? Ja, zodat we de jaren kunnen vergelijken. Als je het op precies dezelfde manier doet kun je kijken hoe het gaat. Waarom is het belangrijk om palingen te tellen? Het gaat niet zo goed met de paling. Als we op veel plekken langs onze kust zo palingen tellen kunnen we kijken. Dat onderzoeken we hiermee. Dus eigenlijk willen we weten of het wel of niet goed gaat met de paling. Ja. Dat willen we eigenlijk onderzoeken. Ik hoop wel dat we een paar tellen straks! Gewoon trekken? Ja. Daar. Oe, ik zie al wat. Er zit wel wat in, ja. Maar wat het is? Er zit wat in! Kijk. Oke. Zie je dat, kijk. Zijn dit baby-palinkjes? Ja, dit zijn babypalingen. Je kunt zien dat ze helemaal doorzichtig zijn. O ja. Daarom noemen ze ze ook wel glasaal. Ja. En nu nog vier keer? Jazeker. Kijk hier! O! Dat is een. Twee. Ja! Nog een. Tellen. Er zitten veel in, hee. Kijk hier! Dit is al een wat grotere paling, kijk! Die is al niet meer doorzichtig en ook al heel glibberig. O! We kunnen hem er wel even in doen. O, wauw! Gaaf, he. Mogen we die dan meetellen? Die schrijven we ook op, ja. Maar we schrijven erbij dat het een iets oudere paling is. O, ja. 1, 2...3. 17, 18...19, 20...36, 37. 44, 45! Volgens mij zijn het er 45! Zo, dat zijn er veel! Hoeveel tellen jullie er normaal? De afgelopen keer hadden we er tientallen minder. Maar we gaan nu richting de piek van het seizoen. Dan zitten er meer glasaaltjes. Wat zeggen deze getallen nou precies? Door dit soort onderzoeken is gebleken dat de palingen de afgelopen 50 jaar meer dan 90 procent zijn afgenomen. Meer dan 90 procent zijn afgenomen?! Ja. Dat is echt heel veel! Inderdaad. Dat betekent van alle 10 babypalinkjes 50 jaar geleden is er nu nog maar eentje over?! Ja. Dus Mick, hier wonen palingen? Jazeker, dit soort gebieden langs het Haringvliet. Daar liggen veel stenen, pakken, planten. Daar kunnen de palingen mooi verschuilen. Overdag zitten ze dan veilig en 's avonds gaan ze op pad op zoek naar voedsel. Wauw! Dat klinkt als een palingparadijs. Jazeker, hier kunnen ze mooi opgroeien. Het voelt wel heel gek, hoor Mick. Ja. Je weet zeker dat er geen gaten in zitten? Hij is helemaal heel. Er ligt een tak onder water, niet struikelen. Moeten we echt helemaal het riet ingaan? Ik zet vaak mijn net er neer op een plek waar de schuilplaats van een paling kan zijn... en dan ga je met je voet zo proberen de palingen uit de plant te krijgen je net in. Ja. Ik ga even een nieuw stukje zoeken. Ik denk dat ze hier al lang weg zijn. Zo, het komt echt net onder mijn billetjes nu! Dat water, dat voel je wel! Ja, het is koud, he. Frips aan de bips. Heb jij er al eentje gevangen, Mick? Nee, helaas nog niet. O. O! O! Haha! Is je camera nog heel? De camera is gelukkig nog heel. Haha! O! Mick Mick, volgens mij heb ik een! Of nou ja...Hee, een paling. O, deze is dood. Even kijken. Het is een volwassen paling. Als ze zo groot zijn, hebben ze al echt 10-15 jaar in het zoete...Maar dit is er gewoon een! Ja, dit is een volwassen paling. Palingen komen uit Mexico, toch? Ja, die hebben dat hele stuk gezwommen. Die glasaaltjes worden daar geboren en zwemmen naar Europa, Nederland onder andere. Hier groeien ze op, zo'n volwassen paling is misschien wel 10-15 jaar oud. Als ze volwassen zijn, zwemmen ze helemaal terug naar Mexico. Waarom willen ze terug? Daar zetten ze eitjes af, daar willen ze voortplanten. De visjes die daar geboren worden, zwemmen helemaal terug naar Europa?! Die groeien hierop en zwemmen dan weer helemaal terug naar Mexico? Ja. Zo gaat het. En die leggen dan weer eitjes en die visjes zwemmen dan weer helemaal deze kant op! En dan krijg je in Nederlandse wateren zulke palingen. Wauw! Hoe komt het dat er zo weinig palingen zijn op dit moment? Daar zijn meerdere redenen voor. Waaronder de visserij, we vinden hem lekker. Maar ook barrières zoals dammen of sluizen. De Haringvlietsluizen zijn er een voorbeeld van. Haringvlietsluis? Hee Koen! Hee Manon! Dus dit is de boosdoener, de Haringvlietsluis? Ja, dit zijn de Haringvlietsluizen. Die zij al 50 jaar geleden gebouwd. Vanwege de watersnoodramp. Ja, want in 1953 stroomde een groot deel van Zeeland onder water. Dat kostte meer dan 2000 mensenlevens. Dus om te voorkomen dat dat nog een keer gebeurt, zijn de deltawerken gemaakt. Allerlei van dit soort grote dammen en sluizen. Zo zorgen we dat het zoute zeewater aan de ene kant blijft en het zoete rivierwater aan de andere kant. Maar sinds de deltawerken er zijn, is het aantal palingen erg gedaald. Want ze houden niet alleen de zee tegen. Ze zijn helaas ook heel goed in het tegenhouden van vissen. Dus die paling heeft dan dat hele eind van Mexico naar Nederland gezwommen. En dan staat hij hier voor een dichte deur! Ja, klopt inderdaad. Dan stoot hij hier zijn neus tegen de deur. Dus eigenlijk moeten die sluizen gewoon open. Dat is precies wat we ongeveer twee keer per dag doen. Dan zetten we de sluizen open, dan komt er zeewater in het Haringvliet. En dan kunnen de palingen met dat zeewater mee door, verder de rivier op. Ik zeg: open gooien die sluizen! Oe, wat vet! Zie je dat lichte water daar? Jaja. Dat is dus het zeewater dat door de sluizen het Haringvliet instroomt. Met allemaal vissen erin? Met allemaal vissen erin. Wat goed! Gaaf, he? Ja! Palingkies, kom maar! Het is zover, jongens! Tempo in die staartjes, de deuren staan open! Wees snel, sneller! Door die opening!